COMMUNIQUÉ FITI MAKANDRA: Er komt een reactie op de Nederlandse excuses!
Wij, de leiders van de nazaten van de Inheemsen en Afrikanen in Suriname, hebben via een getekende intentieverklaring ruim een jaar geleden gezamenlijk besloten om vaker te overleggen en onze reacties op onderwerpen die ons aangaan beter op elkaar af te stemmen.
Wij nemen deel aan de structurele overlegmomenten, georganiseerd onder de naam Fiti Makandra, als de hoogste leiders van onze leefgemeenschappen. Deze omvatten de granman van de tribale en Inheemse volkeren, de voorzitter van de Vereniging van Inheemse Dorpshoofden in Suriname (VIDS) en de voorzitter van de Federatie van Paraplantages (FPP).
Wij zijn ons bewust van het feit dat onze gemeenschappen in het verleden door de koloniale machthebbers en hun opvolgers in hokjes zijn verdeeld. Wij zijn ons er ook van bewust dat eenheid de kracht is tot het verbreken van de ketenen van de verdeel-en-heerspolitiek en -strategie. Wij erkennen dat duurzame ontwikkeling van en binnen onze gemeenschappen alleen mogelijk is door gezamenlijk op te treden, doch met behoud van de eigen soevereiniteit. Verder benadrukken wij het belang van leven in harmonie met onze eigen traditionele waarden, gezagsstructuren en onze natuurlijke omgeving.
Een belangrijke inspanning die wij momenteel gezamenlijk plegen, is het opstellen van een formele reactie op de excuses van Nederland voor haar misdaad tegen de menselijkheid, gepleegd tijdens de slavernij, onder andere in Suriname. De excuses zijn postuum aangeboden aan alle tot slaaf gemaakten, hun dochters en zonen, en aan al hun nazaten tot in het hier en nu, door premier Mark Rutte op 19 december 2022.
Op 1 juli 2023 bood koning Willem-Alexander niet alleen zijn excuses aan, maar hij vroeg ook om vergiffenis aan de nazaten. In een brief van 5 augustus 2023 aan de Nederlandse koning en premier hebben wij aangegeven dat wij de excuses hebben “(aan)gehoord”, maar dat we eerst uitgebreid intern overleg binnen onze gemeenschappen nodig achten alvorens daarop te reageren.
In maart/april 2025 organiseren wij een grote Grankrutu/Konparsi, waarbij we samen met genodigden bijeenkomen om een gezamenlijke reactie op de excuses te formuleren. Voorafgaand aan deze grote bijeenkomst voeren wij intensieve dialogen binnen onze gemeenschappen om een breed gedragen standpunt te ontwikkelen. Zowel de kleinere krutu/konparsi binnen de leefgemeenschappen als de grote Grankrutu/Konparsi worden gefinancierd met middelen die door Nederland daartoe beschikbaar zijn gesteld.
Ondertekend door:
Voorzitter Kapitein Muriel Fernandes, Vereniging van Inheemse Dorpshoofden in Suriname
Voorzitter Wilgo Ommen, Federatie van Paraplantages
Granman Albert Aboikoni, Saamaka
Granman Jimmy Toeroemang, Trio
Granman Ipomadi Pelenapin, Wayana
Granman Remon Clemens, Kwinti
Granman Simeon Glunder, Aluku
Granman Leslie Valentijn, Matawai
Granman Jozef Forster, Paamaka