Logopedist Ajay Thakoerdin: ‘Stemhygiëne en stemrust belangrijk voor zangers’
Zangers en zangeressen kunnen te maken, krijgen met stemmisbruik of verkeerd stemgebruik. Dat kan gebeuren bij overmatig gebruik van de stem, maar ook stemhygiëne speelt een rol als er onvoldoende stemrust in acht wordt genomen. Daarnaast moeten personen die hun stem vaker gebruiken voldoende vocht innemen, opletten op de inname van bepaalde voedingsmiddelen zoals te sterk gekruid eten of het gebruik van koolzuurhoudende dranken of cafeïne houdende dranken. Dit zegt logopedist Ajay Thakoerdin.
Stemgebruik
Stemklachten en keelklachten bij intensief stemgebruik kunnen wijzen op verkeerd gebruik van de stem. Er ontstaan klachten als heesheid, vermoeidheid, schorheid of afonie(wegvallen van de stem). Ook kan er sprake zijn van keelpijn, hoesten of het gevoel dat er iets in de keel zit. Bij personen met een spreekberoep of zangers zullen de klachten sneller ontstaan, omdat de stem intensief (verkeerd) gebruikt wordt. Met stemmisbruik wordt bijvoorbeeld overmatig schreeuwen bedoeld.
Dit soort zaken kunnen voor secundaire problemen zorgen zoals knobbels en poliepen op de stembanden. Deze kunnen lijden tot heesheid en andere stemklachten. Ook roken kan zorgen voor problemen, waardoor de stembandsluiting achteruit gaat. De stemgeving wordt minder, uiteindelijk kan degene zijn of haar stem kwijtraken. In het geval van heesheid wordt gesproken van dysfonie en de stem kwijtraken noemen we afonie. Bij het laatste gaat de kwaliteit van de stem achteruit en er ontstaat droge keel en pijn bij het praten.
Stemcontrole
Hoe vaak laten Surinaamse zangers of zangeressen hun stembanden controleren? Naar aanleiding van het interview van de zanger Dino ‘Damaru’ Canterburg in het programma Gilly’s Love Line hebben we gesproken met de deskundige in spraakverbetering en stemgebruik.
Zangers en zangeressen die professioneel bezig zijn moeten gerichte zang coaching krijgen van een logopedist of stem- of zangtherapeut. “Het is belangrijk om te weten dat je met de juiste adem en houding je stem moet geven. Om de kwaliteit te behouden zou de stem gespaard moeten worden. Het is belangrijk dat zangers en zangeressen goede stem coaching krijgen. De logopedist kan een plan bedenken voor stemcontrole, maar het medische deel doet de keel, neus en oorarts (kno). Er zou een nauwe samenwerking moeten komen tussen de begeleidende logopedist en de kno-arts. Om te kijken hoe het staat met de stembanden en stemgeving.”
Logopedie
De logopedist geeft stemsparende of stemhygiënische adviezen om stemmisbruik te voorkomen. Ook leert de logopedist hoe de stem op de juiste wijze te gebruiken. Tijdens de behandeling worden de lichaamshouding, ademhaling en adem-stemkoppeling meegenomen. Er wordt gewerkt aan een ontspannen manier van stemgeven. Als men zich de geleerde technieken eigen maakt kunnen de keel- en stemklachten geheel verdwijnen.
Advies: “Als je zit met een stemprobleem is het raadzaam om niet alleen een kno arts te raadplegen maar ook een logopedist. Wij kijken niet alleen organisch naar het probleem maar ook holistisch . We letten op de ademhaling en de blootstelling aan bepaalde stressoren.”