“We koken op brandhout”
De Trio-stam leeft op zeer primitieve wijze. Ze koken op brandhout en leven van wat de natuur hen te bieden heeft. In hun leefgebied zijn er geen winkels, bovendien kent het gebied alleen een lagere school. Daarnaast is er geen werkgelegenheid. Door vogels en slangen te vangen en te verkopen in Paramaribo houdt de stam zich staande. De Trio’s wonen in Zuid-Suriname in het district Sipaliwini. De granman van de Trio’s woont in Kwamalasamutu. De stam telt ongeveer 1500 zielen.
Pildas Pawadi (46) is al twintig jaar tolk van de granman der Trio’s. In een interview met De Snelle Pen licht hij zijn werk en de noden van de stam toe. Tevens is hij adjunct-districtsectraris van bestuursressort Kuruni. De stam heeft acht maanden terug een nieuw grootopperhoofd gekozen. Ashongo Alalaparu, heeft in september het granmanschap officieel overgedragen aan zijn 32-jarige kleinzoon Jimmy Toeroemang.
Pildas Pawadi en granman Jimmy Toeroemang
Het werk van Pawadi houdt in dat hij de officiële boodschappen die het grootopperhoofd ontvangt uit Paramaribo vertaalt naar de taal van de stam. “Als de granman wil weten wat er is gezegd vanuit een organisatie of vanuit de overheid, dan verwoord ik dat. Wanneer hij een brief krijgt dan doe ik de vertaling. Ik ben de beste tolk van de Trio’s,” ligt Pawadi zijn werk toe. Als 7-jarige kwam Pawadi in 1989 naar de stad en heeft het tweede leerjaar van het lbgo doorlopen. Doordat hij ook leest kan hij zich beter uitdrukken in de Nederlands taal.
Als we lekkers uit Paramaribo willen eten, moeten we de overheid of NCCR een pakket vragen.Pildas Pawadi
Ontbering
Pawadi vertelt dat het leven voor zijn stam zwaar is, omdat de lijndiensten van en naar het gebied duur zijn. Per persoon moeten ze tussen de srd vijftienhonderd en srd tweeduizenddriehonderd neertellen om naar Paramaribo af te reizen. Het gebied beschikt ook niet over winkels. De stam leeft van landbouw, vis- en vleesvangst. “Als we lekkers uit Paramaribo willen eten, moeten we aan de overheid of aan NCCR een pakket vragen,” geeft de tolk aan. De stam kookt op brandhout, vanwege ontploffingsgevaar kan er geen gascilinder met het vliegtuig vervoerd worden. Ze verbouwen, cassave, bananen, ananas om te eten.
Boven alles dat de Trio’s meemaken, is er ook geen werkgelegenheid. Ze overleven met de vangst en verkoop van vogels en slangen. Er is maar een lagere school in het gebied met 280 leerlingen. Er zijn tien plaatselijke leerkrachten en drie onderwijsgevenden uit de stad.
Pawadi en de granman
Pawadi behoorde ook tot een plaatselijke leerkracht, ondanks hij tot de 2e klas van het lbgo, scholing heeft genoten. De plaatselijke leerkrachten hebben een glo-diploma en hebben een korte training van zes weken gevolgd. Eerder werden de lessen in het Trio verzorgd. Later werd een overheidsschool opgezet. Voor verder onderwijs moeten de kinderen naar Paramaribo, maar vanwege de hoge kosten is dat al twee jaar niet gebeurd. “Het is vaker gebeurd dat de kinderen niet goed terechtkomen in Paramaribo, omdat het toezicht ontbreekt,” betreurt de tolk.